De dag dat mijn moeder overleed

De dag dat mijn moeder overleed zat er aan te komen, sterker nog, we wisten de datum al ruim van te voren. Een geplande euthanasie was de uitweg om onder het lijden van de ziekte kanker uit te komen. Zo wilde ze het graag en gelukkig heeft het zo mogen zijn.

Graag had ik hier al eerder over geschreven omdat het mij helpt en omdat het onderdeel van mij is. Ik schreef er ook wel eerder over maar heb het nooit gepost. Mijn moeder wilde niet graag dat mensen haar als ziek zouden zien, ze wilde tot aan het eind die sterke vrouw zijn die vooral niemand tot last wilde zijn.

De maanden ervoor hebben mijn moeder, mijn broer en ik alles besproken. Ziekenhuisbezoeken deden we samen en ieder detail kwam ter sprake. Hoe ze het wilde, wat ze wilde. Fijne steun hadden we van de huisarts die minimaal een keer in de week op bezoek kwam en echt de tijd had om te praten. De ziekte begon met schildklier kanker en een operatie zou de oplossing zijn, schildklier er helmaal uit en daarna met medicijnen honderd jaar worden. Het klonk hoopvol en dat was het ook. De operatie werd gepland en met succes uitgevoerd, helaas waren er wat complicaties maar daarna was er echt weer hoop. Totdat de uitslag van het op kweek gezette weefsel binnenkwam. Buiten de schildklier kanker was er een tweede, zeldzame en agressieve soort kanker ontdekt. Ook deze zat in het gebied rond haar slokdarm en stembanden. Haar stembanden waren door de schildklierkanker al aangetast. Alle hoop die we hadden werd van tafel geveegd en een behandeling van chemo, bestraling zou alleen maar uitstel van het onvermijdelijke zijn.

Mijn moeder had al COPD (longziekte) en de behandelingen zouden er alleen maar voor zorgen dat ze veel echt op bed kwam te liggen. Dit wilde ze absoluut niet en zag af van behandeling omdat het uiteindelijk niet veel zou opleveren. Tot een aantal weken geleden liep ze nog naar de supermarkt op de hoek om daar kant en klaar bami te kopen, veel anders kon ze niet meer eten. Eten was na de operatie echt een probleem en veel vloeibare voeding moest ervoor zorgen dat ze wat op gewicht bleef, dat lukte niet en je zag de kilo’s  verdwijnen.

De gesprekken met de huisarts werden steeds concreter en een datum voor haar euthanasie werd bepaald. Weer dacht ze alleen maar aan anderen en wilde ze perse nog een verjaardag meemaken van haar kleindochter en tegelijk ervoor zorgen dat alle vakanties door konden gaan. De datum 25 Juni was gepland en werd gedeeld, die wetenschap is vreemd. Wetende wanneer je moeder gaat sterven tot op het uur nauwkeurig. Helaas ben ik een ervaringsdeskundige en heb met mijn vader in 2005 al het zelfde meegemaakt. In 2005 besloten mijn vader en moeder alles samen en nu waren mijn broer en ik vanaf het begin veel meer betrokken. Dat heeft echt in beleving het verschil gemaakt en voelde het nu minder beladen als in 2005.

Wat doe je die laatste week? Ik deed niet veel anders dan anders, ik zag mijn moeder wel vaker dan normaal al was het maar om een boodschap te doen voor haar. Ze woonde bij mij om de hoek dus bezoekjes zijn er altijd geweest, nu alleen wat meer en intenser. In die week ervoor stonden er een aantal hardloopevenementen gepland en ik had me voorgenomen om ze ook allemaal te doen als afleiding en voor de balans. Die balans heb ik sowieso de afgelopen maanden opgezocht, ik heb enorm kunnen genieten van alle toffe dingen die ik mocht doen met hardlopen. Ik merkte alleen wel als ik het niet meteen opschreef dat ik het twee dagen later niet meer kon verwoorden. Toch was er balans, de balans die soms heel diep naar beneden schoot en het ander moment juist weer heel hoog kwam.

De week ervoor leek eindeloos en aan de andere kant kon hij niet lang genoeg duren. Ik was vooral moe omdat slapen niet altijd even goed ging. Één van de hardloopevenementen heb ik laten schieten al had ik al een startnummer. Zonder enige vorm van energie besloot ik verstandig thuis te blijven. Zo kwam ik de week door, beetje hardlopen en veel bij mijn moeder maar ook zorgen dat ze genoeg ruimte had om andere mensen te ontvangen. Nu stond alleen nog het laatste weekend voor de deur. Nu was iedere dag een laatste in zijn soort en op zondag zouden we met de jongste kleinkinderen bij oma op bezoek gaan. De jongste kinderen zitten in een leeftijd dat het begrip euthanasie te lastig is. Ze wisten heel goed dat oma heel ziek was en dat ze kon overlijden. Toch wilde oma die dag niet dat de kinderen wisten dat ze voor een afscheid kwamen, ze kwamen een cadeautje ophalen voor de vakantie. Voor het zover was had ik nog een hardloopevenement gepland staan op die dag wat ik echt wilde doen. Ik had de Omloop van Empel op de kalender staan en vond het fijn om daar naar toe te werken als eerste gedachte en daarna kwam het andere deel van de dag.

Zo stond ik rond half een in het dorp Empel te midden van een hoop vrolijke mensen en ik was stil. Een aantal mensen om me heen wisten wat ik hierna ging doen en dat voelde fijn. Toch heb ik niet heel veel mensen de dag verteld waarop het zou gebeuren, ik wilde die last niet ergens anders neerleggen. Empel was nu even de plaats waar ik mijn energie kwijt kon en ik was ook echt van plan hard te gaan lopen. Goed georganiseerd stond ik een aantal minuten voor de start in het vak en zou wel zien wat er in zat. Ik was mezelf natuurlijk heel goed bewust dat ik ver van fit was, slecht slapen, stress en hele week hoofdpijn, een PR zou het zeker niet worden en dat was prima. Daar was de start en ik was weg, deze 10 kilometer zouden mijn zwaarste 10 kilometer ooit worden. Lichamenlijk was het pittig zoals verwacht maar mentaal was het een hel. Met iedere stap kwam ik dichter bij het geen waar ik echt tegenop zag. Het afscheid dat mijn moeder van de kleinste kleinkinderen zou nemen, ook dit heb ik in 2005 meegemaakt en dat was destijds hartverscheurend. Onderweg tijdens die 10 zag ik al die beelden voor me en was het zwaar. Nog nooit heb ik tijdens een wedstrijd zo vaak gedacht om op te geven en uit te stappen, meteen dacht ik dan, mijn moeder geeft ook niet op, wees sterk. Zo had iedere stap een lading en ik geloof niet dat ik echt heb gelachen onderweg wat ik normaal echt wel doe.

Altijd als ik ergens had gelopen vertelde ik dat daarna uitgebreid tegen mijn moeder, ze had werkelijk geen enkel idee hoe hard 12 kilometer per uur is maar ze was wel trots op alles wat ik deed. Niet dat dit werd uitgesproken maar ik wist het wel. Dat ik marathons liep vond ze echt wel heel stoer, ze had nooit gedacht dat ik na 33 jaar roken ooit sportief zou worden. Nu was ik 10 kilometer aan het lopen en had het zwaar, heel zwaar omdat dit de laatste keer was dat ik mijn hardloop verhaal met haar kon delen. In iets minder dan 48 minuten kwam ik over de finish en nam snel afscheid van een paar hele fijne mensen om snel te douchen en met Charlotte (mijn vrouw) en junior naar oma te gaan.

De uren bij mijn moeder waren gelukkig minder zwaar dan ik in mijn hoofd had gehaald en voelde achteraf bijna als een cadeautje. Twee “kleine” kleinkinderen die zich meer dan prima vermaakten bij oma en zelf het idee hadden dat we met zijn allen daar nog wel konden eten. Oma vond het natuurlijk een heel goed idee en na het eten was het dan eindelijk tijd om te gaan. De kids gaven oma een knuffel en een kus niet wetende dat dit de laatste keer zou zijn dat dit zou kunnen. Oma bleef oma en liet niets merken van wat ze voelde. In mijn gedachte zag ik haar en hoe het moet zijn geweest toen de deur in het slot viel. De dag was goed gegaan, nog een dag te gaan.

Slapen ging redelijk mede te danken aan de hoeveelheid biertjes die ik had genuttigd op de middag en avond. Helpt alcohol, welnee maar ik was er aan toe die dag. De volgende ochtend stonden we als een normale maandag vroeg op en bracht Charlotte, Milo naar school. Ik besloot nog even terug te gaan naar bed, nog even slapen als dat lukte. Toen ik uit bed kwam zat mijn hoofd vol gedachtes, wil ik nog iets doen, wil ik nog iets zeggen. Je moet weten dat wij in onze familie echt wel om elkaar geven, maar geen “knuffelaars” zijn of uitspraken doen zoals “ik hou van je”. Nu dacht ik, het moet wel, nu het nog kan. Toch ging ik niet eerder dan de afgesproken tijd naar mijn moeder, het lukte niet.

Rond één uur hadden we afgesproken, met Charlotte en mijn volwassen kinderen inclusief hun partners maakten we de beladen meters naar het huis van mijn moeder. Mijn broer, zijn vrouw en hun volwassen kinderen waren er ook al. Zo ook “tante Riek” de oudere zus van mijn moeder en ondanks dat ze elkaar wel eens “de kiet” uitvochten waren het toch ook echt vriendinnen. Tante Riek was al een week in huis en dat was goed, ze hoort er bij.  In eerste instantie was het wat ongemakkelijk zeker toen er een doos chocolade bollen op tafel kwam. Toch werd de sfeer beter en vreemd genoeg gezellig. Op het balkon werd stevig gerookt, ook door mijn moeder. Slechte grappen waren er genoeg, in dit geval waren slechtte grappen niet erg. Er kon gelukkig nog gelachen worden.

Op een bepaald moment kon ik mijn moeder nog even alleen spreken en dat moment heb ik aan gegrepen om te zeggen wat ik nog wilde, om haar die beladen knuffel te geven. Nu was alles gezegd en gedaan, dikke tranen vloeiden. We keken elkaar aan en bedankten elkaar voor alles, het voelde kompleet en fijn.

Het besef van tijd was deze middag niet aanwezig, minuten leken soms uren en vice versa. Uiteindelijk kwam de huisarts, de huisarts die al zolang betrokken was bij mijn moeder, de rust die hij uitstraalde was fijn.

Het moment was daar, het moment waar we al zo lang over hadden gesproken, haar moment. Iedereen die erbij wilde zijn was er en we hebben haar rustig en vredig zien inslapen. Het is goed zo en ik ben dankbaar dat het gegaan is zo als ze zelf wilde. Iedereen heeft op zijn of haar manier afscheid kunnen nemen en ook Milo kwam later nog een kijkje nemen bij oma.

Enkele uren nadien heb ik thuis mijn hardloopschoenen aan getrokken en heb een heerlijke vijf kilometer gerend. Die vijf kilometer gingen langs de begraafplaats waar ook mijn vader ligt en de route deed me meer goed dan ik me zelf voor had kunnen stellen.

Het is goed zo

Iedereen die berichten in wat voor vorm heeft gestuurd of achtergelaten, dank daar voor, het doet ons goed. Ondanks dat de afgelopen maanden zwaar waren heeft hardlopen me enorm geholpen om alles te verwerken.

Keep on running i a free world